How to Händel the Messiah (deel 3: For unto us a Child is born)

Gica

8 jaar geleden

De kerstdagen staan weer voor de deur en het is een kwestie van luttele dagen eer 2015 een feit is. Daarom zal deze editie van How to Händel the Messiah geheel in het teken staan van de gelukzalige dagen die ons wederom te wachten staan. Want wie kijkt niet reikhalzend uit naar de geschenken aan de voet van de kerstboom, een fraai gedekte eettafel, een sidderende slavink op het gourmetstel en de ganse familie die op de stoep staat? Om nog maar te zwijgen van de kerstspecial van All you need is love, die ieder jaar weer zo mierenzoet is dat het glazuur je van de tanden barst.

Te midden van al dit feestgedruis moet er ook ruimte zijn voor bezinning. Dat is het moment waarop uw auteurs, Henric-Jan Blok en Wouter Jan Baas, in beeld komen. Leest u dit met een ronde pronte buik van al het lekkers en nadat u die laatste neef met zachte hand de deur uit hebt gewerkt? Doe uzelf dan een plezier en geef uzelf er even rekenschap van dat Händels Messiah, hoewel door Gica uitgevoerd op 25 juni a.s., een zeer ‘kerstig’ werk is.
Als meest sprekend voorbeeld hiervan geldt toch wel For unto us a Child is born, het werk dat in deze editie van How to Händel the Messiah centraal staat. Koop een cd met de grootste kerstklassiekers aller tijden en de kans is groot dat dit koorwerk in de speellijst is opgenomen. Dit werk is min of meer de Händeliaanse variant van Er is een kindeke geboren op aard.
Voor dit koorstuk ontleende librettist Charles Jennens (1700-1773), die de tekst voor The Messiah aanleverde, de tekst aan het Bijbelboek Jesaja:

For unto us a Child is born, unto us a Son is given, and the government shall be upon his shoulder, and His name shall be called: Wonderful, Counsellor, The Mighty God, The Everlasting Father, The Prince of Peace.

Een aantal koorwerken in The Messiah vindt zijn oorsprong in eerdere werken van Händel. For unto us a Child is born is zo’n koorwerk. In de cantate No, di voi non vo’fidarmi, een kort duet met basso continuo als begeleiding, is overduidelijk dezelfde melodie te horen als in For unto us a Child is born. Händel schreef deze cantate zo’n zes weken voordat hij aan The Messiah begon. Het lijkt erop dat Händel verschillende muzikale thema’s uit zijn recentere werken, karakterologisch geschikt bevond om binnen een nieuwe muzikale context (The Messiah) opnieuw te gebruiken.

Terug naar For unto us a Child is born, waarin de basso continuo vergezeld wordt door een heel orkest en de twee sopranen vervangen zijn door de vier gebruikelijke koorpartijen. De sopranen maken hun entree (For unto us a Child is born) en doen kond van de geboorte van Christus. Even later vallen de tenoren bij en moeten de sopranen zo’n drieënhalve maat lang flink aanpoten van wat ze op het gebied van coloratuur in huis hebben. De tenoren hebben dan inmiddels het stokje van de sopranen overgenomen en bezingen eveneens de geboorte van Christus. Hetzelfde samenspel voltrekt zich daarna tussen de alten en de bassen. Na deze vreugdevolle aankondiging van de geboorte, volgt de lofprijzing op de Messias en gaat het fugatisch aandoende eerste deel over in een statiger en homofoon tweede deel (And the government shall be upon His schoulder), dat geïntroduceerd wordt met veel gepunteerde noten die het statige effect extra kracht bijzetten. ‘Wonderful, Counsellor, The Mighty God, The Everlasting Father, The Prince of Peace!’, zingt het koor ook hier weer op royale wijze, waarbij elke benaming sterk beklemtoond wordt. Met de nodige variatie wordt dit fugatische en homofone patroon nog drie keer herhaald, eindigend met een ferm ‘Prince of Peace!’.

Ter inspiratie voor het concert staan hieronder een aantal andere fraaie opnames.

https://www.youtube.com/watch?v=_f7jhk-IjDo

https://www.youtube.com/watch?v=2eN7fmNjpRA

https://www.youtube.com/watch?v=MS3vpAWW2Zc

https://www.youtube.com/watch?v=6dutPH80D0k

https://www.youtube.com/watch?v=Kn56_Fz6pKE

https://www.youtube.com/watch?v=diWEhf8PpwQ

P.s. En… nog twee leuke alternatieven!

https://www.youtube.com/watch?v=A1lxT_n2lSo (The Young Messiah)

https://www.youtube.com/watch?v=KTeUZH0ynOo (a soulful celebration :) )

Over How to Handel the Messiah

How to Händel the Messiah is een serie achtergronden bij de Messiah van de hand van Henric-Jan Blok en Wouter Baas die werd geschreven in de aanloop naar het 10e lustrum in 2016. Lees ook de andere delen uit deze serie: